ایغال
ایغال، ختم کلام به سخن زائد حاوی نکته مفید را ایغال گویند.
تعریف
یکی از اسلوبهای بدیعی قرآن که از انواع اطناب نیز شمرده شده، «ایغال» است که به آن «امعان» نیز میگویند.
قول ابن ابی الاصبع
ابن ابی الاصبع میگوید: فواصل قرآن به چهار صورت است: تمکین؛ تصدیر؛ توشیح؛ ایغال.
ایغال در اصطلاح
«ایغال» مصدر و به معنای سرعت بخشیدن، داخل کردن و مبالغه، و در اصطلاح، پایان دادن کلام به سخن حاوی نکتهای مفید است؛ به طوری که اگر آن سخن هم نبود، معنای جمله تمام بود، ولی آن را برای زیادی مبالغه میآورند.
بعضی از صاحبنظران وقوع ایغال را در قرآن نپذیرفته و آن را مخصوص شعر دانستهاند.
ایغال در قرآن
مثال ایغال در قرآن: (... یا قوم اتبعوا المرسلین اتبعوا من لا یسالکم اجرا وهم مهتدون)؛ "و گفت ای مردم از این فرستادگان پیروی کنید، از کسانی که پاداشی از شما نمیخواهند و خود نیز بر راه راست قرار دارند پیروی کنید". [۱]
در این آیه، (وهم مهتدون) ایغال است؛ زیرا بدون آن هم معنا تمام بود؛ چون انبیا، هدایت یافتهاند، و آوردن جمله آخر، برای مبالغه در تشویق و ترغیب دیگران برای تبعیت از آنها است. [۲] [۳] [۴] [۵] [۶] [۷] [۸] [۹] [۱۰]
پانویس
۱. یس/سوره۳۶، آیه۲۰ - ۲۱.
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۵۵.
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۴۵.
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۸۴.
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۴۹.
۶. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۹۶.
۷. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۷۸-۷۹.
۸. باقلانی، محمد بن طیب، اعجاز القرآن، ص۹۲.
۹. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۲۵۹.
۱۰. بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۹۷۸.
منبع
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ایغال».
موضوعات مرتبط:
علوم قرآن و حدیث ،
علوم قرآن ،
وبلاگ علوم قرآن و حدیثبرچسبها:
ایغال ,
امعان ,
علوم قرآنی ,
زبان قرآن ,
خلاصه تمهید معرفت
دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi...
ما را در سایت دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : drmostafavia بازدید : 489 تاريخ : سه شنبه 22 خرداد 1397 ساعت: 5:31