مقاله کاربرد اصل مثبت در علم اصول و فقه (علمی پژوهشی)کاربرد اصل مثبت در علم اصول و فقهدرجه علمی: نشریه علمیدرجه علمی در دستهبندی سابق وزارت علوم: علمی پژوهشینویسندگان: الهام معزی نجف آبادی سید ابوالقاسم نقیبیمنبع: فقه و اصول سال پنجاه و یکم زمستان 1398 شماره 119اصل مثبت در ادبیات اصولی به استصحابی اطلاق می شود که آثار شرعی بر مؤدای آن به واسطه لوازم عقلی و عادی و اتفاقی (مثبتات) مترتب شود. اصولیان متقدم بر شیخ انصاری، مثبتات استصحاب را حجت می دانستند؛ اما مشهور اصولیان متأخر از ایشان، قائل به عدم حجیت اصل مثبت شدند. مبتنیی بودن بی اعتباری برخی از مسائل اصولی بر عدم اعتبار اصل مثبت و تأثیر این مسائل در فتاوای فقها، نشان از کاربرد وسیع این مسأله دارد. عدم حجیت اصل تأخر حادث و استصحاب عدم ازلی، عدم جواز اموری همانند ترتیب آثار فرد بر استصحاب کلی، ترتیب آثار مقتضا بر استصحاب عدم مانع در قاعده مقتضی و مانع و إثبات موضوع حکم به شکل مقیَّد با استصحاب جزء موضوع، جملگی به عدم حجیت اصل مثبت مربوط است.دانلود بخوانید, ...ادامه مطلب
اصل مثبت (اصول فقه)+استصحاب عدم نسخ+مثال - مشهور بین متأخرین این است که مثبتات اصول عملیه بر خلاف امارات حجت نیست.مراد از مثبتات اصول عملیه آثار شرعیه است که بر خود مجرای اصل مترتب نیست بلکه بر لوازم عقلیه مجرای اصل، مترتب می شود؛ مثل ریش درآوردن زید، موضوع صدقه باشد که استصحاب بقاء حیات زید برای اثبات وجوب صدقه مثبِت است؛ چون وجوب صدقه اثر حیات زید نیست بلکه اثر ریش در آوردن است که لازم عقلی یا عادی حیات زید است و مجرای اصل، حیات زید است، اما اثر شرعی بر لازم عقلی یا عادی حیات مترتب شده است. در این فرض گفته می شود که استصحاب حیات این اثر را اثبات نخواهد کرد و اصل مثبت خواهد بود.اما اگر خود استصحاب دارای یک اثر باشد نه مستصحب، با جریان اصل اثر مترتب خواهد شد؛ مرحوم صاحب کفایه در مورد اصل برائت فرموده است: «کل شیء لک حلال حتی تعرف انه حرام» اصل برائت در شبهات تحریمیه را اثبات می کند و به ضمیمه عدم فصل گفته می شود که اصل برائت در شبهات وجوبیه هم جعل شده است. برخی اشکال کرده اند که این تمسک به لوازم اصل است که ایشان در پاسخ فرموده اند: در این فرض تمسک به اصل ممنوع نیست؛ چون لازم خود حکم ظاهری به برائت در شبهات تحریمیه حکم ظاهری برائت در شبهات وجوبیه خواهد بود؛ چون عدم فصل حکم می کند بین دو حکم ظاهری تلازم است و لذا حکم ظاهری برائت در شبهات تحریمیه، مفاد اماره و حدیث «کل شی لک حلال» است و صحیحه «کل شیء لک حلال» اماره بر برائت در شبهات تحرمیه است و لازم برائت در شبهات تحریمیه، برائت در شبهات وجوبیه است.اما اینکه گفته شده است لوازم اصل حجت نیست؛ یعنی اثر شرعی مترتب بر لوازم عقلی و عادی مجرای اصل ثابت نخواهد شد. مثال فقهی آن این است که اگر در وجود مانع در اعضاء وضوء شک وجود داش, ...ادامه مطلب
مقاله علمی پژوهشی: کارکردهای تطبیقی مبحث حجیت اصول فقه در تفسیر قرآننویسندگان: دکتر سید عبد الله اصفهانی و آقای حسن رنجبرچکیده مقاله: اصول فقه و تفسیر قرآن مباحث مشترکی دارند که از تطبیق آنها می, ...ادامه مطلب
امضاء و تأیید معصوم علیه السّلام نسبت به گفتار یا کرداری را تَقریر گویند و همچنین به تأیید و امضا هم تقریر میگویند. از تقریر به معنای نخست در اصول فقه سخن رفته است و از تقریر به معنای دوم به مناسبت د, ...ادامه مطلب
منجزیت قطعمنجّزیت قطع به سببیت قطع در تنجّز تکلیف شرعی اطلاق میشود.منجّزیت قطع، مقابل معذّریت قطع و از لوازم قطع بوده و به معنای قطعیت یافتن تکلیف در حق مکلف، به سبب قطع است. منجّزیت در جایی است که آ, ...ادامه مطلب
حجیت قطع به صحّت استناد به قطع در استنباط احکام شرعی اطلاق میشود.حجیت قطع، عبارت است از درستی استناد به قطع در استنباط احکام شرعی، که لازمه آن، منجّزیت تکلیف در صورت مطابقت آن با واقع و معذّریت در صورت عدم مطابقت با واقع است. [۱] [۲], ...ادامه مطلب
حجّت، اصطلاحی در اصول فقه می باشد.معنای لغویمعنای لغوی آن در عربی، وسیله پیروزی در هنگام مخاصمه، [۱] بیانگر صحت ادعای یکی از طرفین منازعه [۲] و برهان و دلیل [۳] است.حجت در قرآن و روایاتحجت در قرآن , ...ادامه مطلب
حجیت اصول لفظی، صحّت استناد به اصول لفظی حاکم بر محاورات عرفی است.حجیت اصول لفظی، به معنای صحت استناد و احتجاج به آنها در برابر مولا و خصم هنگام شک در مراد متکلم است که لازمه آن منجّزیت در صورت اصابت به واقع و معذّریت در صورت عدم اصابت به واقع میباشد., ...ادامه مطلب
ـــ تنقیح مناط، اصطلاحی در اصول فقه میباشد.ـــ تنقیح مناط به استخراج ملاک حکم از خطاب شارع برای تعمیم دادن آن به موارد مشابه اطلاق میشود.اهمیت موضوع بحث, ...ادامه مطلب
مقاله اصطلاح شناسی حجیت در علم اصول فقهیا حجت، اصطلاحی است که در علم اصول فقه امامیة و منطق مورد استفاده است و از نظر مفهوم در استعمال منطقیین، تفاوتی با مقصود اصولیین دارد. حجت در زبان عربی به معنای , ...ادامه مطلب
اصول فقه محمد رضا مظفرکتاب «اصول الفقه»، به زبان عربی، تالیف محمد رضا مظفر، از مهمترین کتابهایی است که در حوزههای علمیه تشیع به عنوان دومین متن درسی علم اصول معین شده است.ساختار کتابمرحوم مظفر در , ...ادامه مطلب
کتاب کلیات اصول فقه شهید مرتضی مطهریبرای فقیه، تسلط بر علوم زیادی مقدمتا لازم است. آن علوم عبارت است از:1. ادبیات عرب، یعنی نحو، صرف، لغت، معانی، بیان، بدیع. زیرا قرآن و حدیث به زبان عربی است و بدون د, ...ادامه مطلب
درس خارج فقه استاد نیلوبلاگ مصطفوی نیلوبلاگ94/01/19بسم الله الرحمن الرحیمموضوع:تفسیر آیه 169 سوره آل عمران در موضوع اهل بیت علیهم السلامقال الله تعالی «وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتً, ...ادامه مطلب
جوامع فقهی اهل سنت نوعی دیگر از جوامع حدیثیِ تألیف شده در این دوره، جوامع احادیث فقهی است. ترتیب و تنظیم این کتابها بر اساس ابواب کتب فقهی است. تعداد این نوع کتابها فراوان و به لحاظ حجم متفاوت است. نمونه هایی از این جوامع این نوع کتابها کمتر عنوان جامع و بیشتر عنوان خاص خود را دارند نظیر شرح معانی الاثار تألیف ابوجعفر احمد بن محمد طحاوی؛ السنن تألیف ابوالحسن علی بن عمر دارقُطنی (متوفی ۳۸۵)؛ السنن الکبری، معرفة السنن و الاثار یا السنن الاوسط، و السنن الوسطی، هر سه تألیف ابوبکر احمد بن حسین بیهقی (متوفی ۴۵۸)، در بین این سه کتاب، السنن الکبری , ...ادامه مطلب
دکتر عبد الهادی فقهی زاده دکتر عبد الهادی فقهی زاده، استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران است . ایشان معاون پژوهشی دانشکده علوم و حدیث همان دانشگاه نیز می باشد . از او آثار متعددی درباره دین پژوهی به چاپ رسیده است که هرکدام به نوبه خود جایگاه ویژه ای را دارا می باشند . گروه : علوم انسانی رشته : الهیات و معارف اسلامی گرایش : علوم قرآن و حدیث,دکتر عبد الهادی فقهی زاده ...ادامه مطلب