توصیه امام علی علیه السلام در بهره برداری صحیح از دنیا

و قال علیه السلام لِجَابِرِ بنِ عَبدِ اللّهِ الأنَصاَریِ یا جَابِرُ قِوَامُ الدّینِ وَ الدّنیَا بِأَربَعَةٍ عَالِمٍ مُستَعمِلٍ عِلمَهُ وَ جَاهِلٍ لَا یَستَنکِفُ أَن یَتَعَلّمَ وَ جَوَادٍ لَا یَبخَلُ بِمَعرُوفِهِ وَ فَقِیرٍ لَا یَبِیعُ آخِرَتَهُ بِدُنیَاهُ فَإِذَا ضَیّعَ العَالِمُ عِلمَهُ استَنکَفَ الجَاهِلُ أَن یَتَعَلّمَ وَ إِذَا بَخِلَ الغنَیِ بِمَعرُوفِهِ بَاعَ الفَقِیرُ آخِرَتَهُ بِدُنیَاهُ یَا جَابِرُ مَن کَثُرَت نِعَمُ اللّهِ عَلَیهِ کَثُرَت حَوَائِجُ النّاسِ إِلَیهِ فَمَن قَامَ لِلّهِ فِیهَا بِمَا یَجِبُ فِیهَا عَرّضَهَا لِلدّوَامِ وَ البَقَاءِ وَ مَن لَم یَقُم فِیهَا بِمَا یَجِبُ عَرّضَهَا لِلزّوَالِ وَ الفَنَاءِ.

[و جابر پسر عبد اللّه انصاری را فرمود:] جابر! دنیا به چهار چیز برپاست:

دانایی که دانش خود را به کار برد،

و نادانی که از آموختن سرباز نزند

و بخشنده ای که در بخشش خود بخل نکند،

و درویشی که آخرت خویش را به دنیای خود نفروشد.

پس اگر دانشمند دانش خود را تباه سازد نادان به آموختن نپردازد، و اگر توانگر در بخشش خویش بخل ورزد درویش آخرتش را به دنیا در بازد.

جابر! آن که نعمت خدا بر او بسیار بود نیاز مردمان بدو بسیار بود.

پس هر که در آن نعمت ها برای خدا کار کند خدا نعمت ها را برای وی پایدار کند. و آن که آن را چنانکه واجب است به مصرف نرساند، نعمت او را ببرد و نیست گرداند.

شرح حکمت 372 - حکمت های نهج البلاغه (همراه با 25 ترجمه و شرح )، ص379 شرح شهیدی