دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi

معرفی تفسیر الصافی فیض کاشانییکی از آثار ملا محسن فیض کاشانی(۱۰۰۷ق -۱۰۹۱ق) از عالمان امامیه در تفسیر قرآن است که بیشتر از روش تفسیر روایی (تفسیر آیات به کمک روایات) بهره گرفته و به علت اختصار و جامعیت، در زمان‌های مختلف مورد توجه بوده است. فیض در این اثر سعی کرده، تفسیری پیراسته از اندیشه‌های گوناگون عرضه کند و از این رو نام «الصافی» را برای آن برگزیده است. این تفسیر، مباحث کلامی، عرفانی و ادبی را نیز در بر دارد و مؤلف در تفسیر الاصفی آن را خلاصه کرده است.انگیزه نگارشاز آنجا که ملا محسن در میان تفاسیر، با همه گستردگی تعداد آن‌ها، تفسیری مُهَذَّب و پیراسته از ناهنجاری‌ها با بیانی کافی نیافته، تصمیم به نگارش آن گرفته و امید داشته این تفسیر، تفسیری باشد که مطالب و روایات صحیح را از روایات کدِر و ناصاف تمییز دهد.[۱]روش مؤلففیض در تفسیر صافی، تأثیر شدید و نمایانی از تفسیر بیضاوی (انوار التنزیل واسرار التأویل، ناصرالدین عبدالله بن عمر۶۸۵ق) دارد تا جایی که اگر روایتی در تفسیر آیه نباشد اصل عبارت بیضاوی را نقل می‌کند و گاه با اندک تغییری آن را می‌آورد.[۲]فیض کاشانی قبل از آغاز تفسیر، بعد از مقدمه‌ای، دوازده مقدمه را به عنوان مقدمات تفسیر خود ذکر می‌کند که به تعبیر محمد هادی معرفت در التفسیر و المفسرون، از بهترین مقدمات تفسیری است که در ابتدای تفسیر آورده شده و مصنف به بهترین وجه مطالب ضروری را که هر مفسر باید بیان نماید، ذکر کرده است.مطالب مقدمات به قرار ذیل است:مقدمه اول، در فضل قرآن و وصیت به تمسک به آن از روایات اهل بیت و در مذمت دشمنان آنان.مقدمه دوم، در بیان این که علم قرآن، نزد اهل بیت بوده و ظاهر و باطن همه قرآن را آنان می‌دانند.مقدمه سوم، در بیان این که کل قرآن در شأن اولیاءا, ...ادامه مطلب

ملا فتح‌الله کاشانی، عالم، متکلم، فقیه و از اعلام تفسیری قرن دهم هجری شیعه می‌باشد. مقدمه مفسر بزرگ عهد صفوی، در یکی از دهه‌های آغازین قرن دهم هجری قمری در کاشان به دنیا آمد. پدرش شکرالله [۱] نام داشت. ملا فتح‌الله بعد از رشد و ازدواج با فقر و نداری زندگی را می گذراند. در کتب تراجم از این شخصیت بزرگ با عناوین گوناگونی یاد شده که برخی از آن ها چنین است: المولی المفسر، [۲] [۳] [۴]فقیه، متکلم، عالم کامل جلیل، [۵] متبحر در تمام علوم دینی، [۶] عالم به لغات و ادبیات و اصول و جامع معقول و منقول. [۷] وی انسانی مهذب و عفیف و باحیا بوده و نسبت به ثروت و مناصب دنیوی (مال و مقام) زهد و ورع خاصی داشته، و از تملق و چاپلوسی ثروت و قدرت، پرهیز داشته است و به سبب همین دوری و پرهیز بین عامه مردم مشهور نشده است. معاصران ملا فتح‌الله در عصری که ملا فتح‌الله زندگی می‌کرد، به دلیل همزمانی با دگرگونی عظیم تاریخی و رویکرد صفویان به گسترش مذهب تشیع، عالمان زیادی فرصت رویش یافتند. برخی از این عالمان که معاصر ملا فتح‌الله و اهل کاشان بودند، عبارتند از:ابراهیم کاشانی، [۸] سلطان کاشانی، [۹] میرتقی‌الدین کاشانی، [۱۰] جعفر بن محمدباقر کاشانی، [۱۱] جلال‌الدین مسعود بیدگلی، [۱۲] ملاحافظ کاشانی، [۱۳] قاضی حبیب‌الله کاشانی، [۱۴] حسن بن شمس‌الدین کاشانی، [۱۵] حسن بن بهاءالدین قاسانی، [۱۶] حسین ملا مسعود کاشانی، [۱۷] , ...ادامه مطلب