ابو الحسن عبد الجبار بن احمد بن عبد الجبار بن احمد بن خليل همدانى اسدآبادى متوفاى ۴۱۵ هجرى قمرى، پيشواى معتزلیان در عصر خود بود. وى در فقه از مذهب امام شافعی پيروى مى كرد.۱ - معرفی اجمالی قاضی عبدالجبارقاضی عبدالجبار معتزلی یکی از بزرگان مکتب معتزله و ایرانی است. وی تحت حمایت صاحب بن عباد قرار داشت و به توصیه او مقام قاضی القضاتی ری را بر عهده گرفت. صاحب بن عباد در پی شخصی بود که مردم را به مذهب او فرا بخواند و قاضی از هر نظر برای کار او مناسب بود. ضمن اینکه قاضی عبدالجبار در علم کلام از اساتید زبر دست عصر خود بود. برخی نویسندگان از طرفی قاضی را متهم کردهاند که مال بسیاری جمع آوری کرد و از طرف دیگر او را به حق نشناسی متهم نمودند زیرا پس از مرگ صاحب بن عباد حاضر به ذکر دعای ترحم و طلب رحمت برای او نشد و علت آن را عدم توبه صاحب ذکر کرد. بر این اساس فخرالدوله حاکم دیلمی که این اهانت را به وزیر خود نمیپذیرفت وی را به زندانانداخت و مبلغ گزافی را از قاضی طلب کرد. اما واقعیت طور دیگری بود و فخر الدوله خود روابط خوبی با صاحب بن عباد نداشت و حبس قاضی در راستای یک اقدام سیاسی برای قلع و قمع دوستان و اطرافیان صاحب صورت میگرفت. به همین دلیل برخی اصل تحقق واقعه ترحم را مورد تردید قرار دادهاند و آن را از جعلیات فخرالدوله دانستهاند. اما قاضی چه انگیزهای برای عدم اقدام به طلب رحمت برای ولی نعمت خود داشت؟ در این مقاله تفاسیر مختلفی در پاسخ به این سؤال صورت میگیرد و بررسی واقعه ترحم با نگرشی تاریخی انجام میپذیرد.۲ - قاضی عبدالجبار در نگاه محققان معاصرمقاله حاضر حول و حوش شرح حال قاضی عبدالجبار معتزلی، (وفات در سال ۱۰۵۲ م) متمرکز شده است.محققان معاصر، قاضی عبدالجبار را یک متکلم نظام م, ...ادامه مطلب
درس تفسیر قرآن آیتالله ابوالقاسم علیدوست (عوامل هجر قرآن و مبانی هجرزدایی از قرآن)امروز دو مسئله را مورد گفتوگو قرار میدهیم. مسئله اول عوامل هجر قرآن و مبانی هجرزدایی از قرآن. شاید کسی در این نکته تأمل نکند که آنگونه که باید از ظرفیت قرآن در معارف دین استفاده نشده است. در امتداد بحث هفته قبل باید دید نتیجه قرآنبسندگی چه بوده است؟ شک نیست که مهجوریت قرآن. چه شد که کار به اینجا کشیده شد؟ البته نباید گفته شود قرآنبسندگی به مطرح شدن قرآن میانجامد چون اگر ثقل اهل بیت(ع) را از قرآن گرفتیم و بسند به قرآن کردیم، نمیتوانیم از قرآن در جاهایی که اهل بیت(ع) استفاده کردند استفاده کنیم و ناتوانی ما بر قرآن تحمیل میشود. ما زمانی میتوانیم به این سیره تمسک کنیم و از قرآن بهره بگیریم که قرآنبسند نباشیم. ضمنا من کاری به شعار جوانان ندارم که همین مسئله را مطرح میکنند و به فقها حمله میکنند، فارغ از این شعار و این مقاصد، عوامل هجر قرآن را بررسی میکنیم.قرآن مهجور است؛ چرا؟نمیخواهم بگویم عوامل هجر قرآن منحصر در این موارد است ولی آنچه به نظرم رسیده این است؛ اولین نکته این بوده است که بزرگان، مخصوصا بزرگان فقه، اطلاقات و چه بسا عمومات قرآن را قابل تمسک نمیدانستند و میگفتند قرآن در مقام بیان نبوده است و چون در مقام بیان نبوده نمیشود به اطلاقاتش تمسک کرد. وقتی اطلاقات قرآن را قابل تمسک ندانیم، در فقه آنگونه که باید و شاید از قرآن استفاده نمیبریم لذا قرآن در فقه غایب میشود و روایات غالب میشود. وقتی قرآن در فقه غایب شد به هجر قرآن کمک میکند. وزنه سنگین معارف دین فقه است. وقتی قرآن در فقه غایب شود یعنی در بخش معظم معارف غایب میشود.عامل دوم عدم استفاده از آیاتی است که مبین مقاصد بوده , ...ادامه مطلب
قدیمی ترین سند حدیثی قرن نخست هجری (س.د. 1392) قدیمیترین سند حدیثی که از قرن نخست هجری برجای مانده، کدام است. الف) صحیفه ابن عباس ب) صحیفه صادقه ج) صحیفه همام بن منبه د) صحیفه سمرة بن جندب,قدیمی ترین سند صوتی ایران,قدیمی ترین سند خلیج فارس,قدیمی ترین سند ازدواج,قدیمی ترین سند عاشورا,قدیمی ترین سند ...ادامه مطلب