محمود بن عمر زمخشری خوارزمى با کنیهٔ ابوالقاسم، لقبگرفته و شهرتیافته به جارالله زَمَخشَری (۲۷ رجب ۴۶۷ - ۹ ذیالحجه ۵۳۸ ه.ق) مفسر و زبانشناس برجسته، ادیب و خطیب فرارودی اهل سنت ایرانی بود که بر علوم گوناگون روزگار دانا بود و مؤلفی پُراثر شمرده میشود.[۱][۲][۳][۴][۵] مهمترین اثر او تفسیر کَشّاف است.زندگیوی در سال ۴۶۷ ه.ق در منطقهٔ زمخشر خوارزم (امروزه از توابع استان داشحوض ترکمنستان) به دنیا آمد.[۶]زمخشری برای علمآموزی بسیار سفر میکرد و در سفرش به بخارا، از مرکبش برافتاد و پایش شکست، مجبور شد آن را قطع کند و پایی چوبین جایگزینش کند، سپس به اصفهان و بغداد رفت.[۷] در پیرسالی از راه بغداد به حج رفت.در بغداد با ابن شجری مصاحبت داشت. در مکه ۵ سال ساکن شد و جارالله یعنی همسایه خدا لقب گرفت.[۸]او پیرو جنبش سیاسی-اجتماعیِ مُعْتَزِله بود. محمود زمخشری در روزگار سلطان ابوالفتح ملکشاه سلجوقی که پشتیبان دانشوران بود زندگی میکرد.درگذشت زمخشری در روز عرفهٔ سال ۵۳۸ ه.ق (۱۲ ژوئن ۱۱۴۴م) در گرگانج بودهاست.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]آثاراساس البلاغهاطواق الذهب (گردنبندهای زرین) در اخلاقیاتالمفرد والمرکب فی العربیهالمفرد والمولف فی النحوالمفصل فی النحوامکنه و الجبال و المیاه در جغرافیاانموذج فی النحوتفسیر کشاف (الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل) ترجمهٔ فارسی: تفسیر کشاف (در چهار جلد)، ترجمهٔ مسعود انصاری انتشارات ققنوس، تهران، ۱۳۸۹.دیوان التمثیلدیوان الشعررؤس المسایل فی الفقهسواتر الامثالشافعی العی من کلام الشافعیشرح ابیات کتاب سیبویهشقایق النعمان فی حقایق النعمانصمیم العربیهضالته الناشد فی علم الفرایضقسطاس فی العروضکتاب المنهاج فی الاصولمتشابه اسامی الرواتمحاجات بمسای, ...ادامه مطلب