حمل اولی و حمل شایع

تقسيم قضايا به حمل ذاتي اولي و حمل شايع صناعي، از تقسيمات مفيد و ابتکاری منطق‌دانان مسلمان است که داراي زوايا و ابعادی است که دربارة بيش‌تر آنها تاکنون تأمل جدي صورت نگرفته است.

معنای حمل

حکیمان و منطیقین در تبیین حمل اوّلی و حمل شایع می‌گویند: معنای حمل بیان اتحاد دو چیز است؛ زیرا حمل کردن چیزی بر چیز دیگر به این معناست که این یکی، آن دیگری است. به تعبیر دیگر، حمل، «این‌همانی» است. این معنا در حقیقت دو چیز را طلب می‌کند؛ به بیان دیگر‌ در هر حملی دو ادعا وجود دارد: یکی این‌که بین دو چیز (موضوع و محمول) تفاوت و تغایری وجود دارد؛ زیرا اگر هیچ تفاوت و تغایری نداشتند، دو چیز نخواهند بود. ادعای دوم این است که بین این دو اتحاد برقرار است.