ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم

تفسیر ابو السعود (ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم)

ابوالسعود محمد بن محمد بن مصطفی عمادی (متوفای 982) از علمای ترک نژاد و از ملازمان سلطان سلیمان قانونی - خلیفه عثمانی - است. او منصب قضاوت را به دست گرفت و در سال 952 مفتی دیار خود گشت. ابو السعود فردی تیز هوش، پر حافظه، سریع الانتقال و مسلط بر نوشتن به زبانهای عربی، فارسی و ترکی بود و همین تسلط وی به زبانهای مختلف به وی امکان داد تا نسبت به بسیاری از آثار و کتب اطلاع حاصل نماید.

وی ابتدا تفاسیر کشاف و بیضاوی را تدریس می نمود و به آنها علاقه وافر داشت و بر همین اساس تفسیر خود را به همان سبک و روش با مختصر تغییری نگاشت. به هر حال، تفسیر وی از بهترین تفاسیر در زمینه نکات ادبی و بلاغی و در نهایت زیبایی سبک و حسن بیان است و به همین علت در بین اهل علم شهرت زیادی یافت و بسیاری از علما آن را از بهترین تفاسیر دانستند.

کسی که به مطالعه این تفسیر می پردازد در آن، لطایف و نکات و دقایق و اشارات زیادی می یابد. میانه رو، و از اطناب مملّ و ایجاز مخل اجتناب جسته است.

از ویژگیهای این تفسیر این است که از ذکر اسرائیلیات پرهیز نموده است؛ اگر هم از آنها یادی می کند به ضعف و سستی آنها اشاره می نماید و منشأ بطلان آن را بیان می کند؛ همان طور که در داستان هاروت و ماروت این گونه عمل کرده و افسانه های اسرائیلی را در این داستان، تکذیب کرده است و از این رو، در این خصوص رساله مخصوصی نگاشته و جهات ضعف آن را بر شمرده است؛ و در عین حال نتوانسته کاملا خود را از چنگال اسرائیلیات برهاند؛ مثلا در داستان داوود و اوریا، خرافاتی را که در این مورد حکایت شده است نقل می نماید. او گمان می کند که در شریعت داوود آن کار جایز بود(795) و بدین ترتیب بدون هیچ دلیلی آن را توجیه می کند. وی اشعری مسلک بود و آیات را در سایه همان مکتب تفسیر می کرد.

موضوعات مرتبط: تفسیر
برچسب‌ها: ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم , تفسیر , ابو السعود , تفسیر قرآن دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi...