تفسیر انوار درخشان

تَفسیر اَنْوار درَخْشان اثر سید محمد حسینی همدانی (متوفای ۱۳۷۵ش) از جمله تفاسیر کامل فارسی در دوره معاصر است که با جهت گیری‌های شیعی در قالب اصطلاحات و مفاهیم فلسفی و عرفانی نگاشته شده است. ویژگی مهم این تفسیر را باید در بحث‌های معنوی و اخلاقی و انسان شناسی این تفسیر دانست.

سیدمحمد حسینی‌ هَمِدانی، فقیه و مفسر امامی است که در سال ۱۳۲۲ قمری در نجف به دنیا آمد و به همدان (از شهرهای ایران) مهاجرت کرد. او از محضر استادانی همچون میرزای نائینی، محمدحسین غروی اصفهانی، سید حسین باد کوبه‌ای بهره گرفت و آثاری در تفسیر و فقه و کلام تالیف کرد.

تعداد مجلدات و تاریخ نگارش

تعداد مجلدات تفسیر ۱۸ جلد و از تاریخ ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۴ ق، نگارش و نشر یافته و زمان نگارش تفسیر حدود ۲۴ سال است.[۱]

انگیزه نگارش

مؤلف در مقدمه کتاب، تصمیم خویش را چنین بیان می‌کند که از مدت‌ها در صدد نوشتن تفسیری در شرح آیات قرآن بوده که با استخاره از قرآن و رؤیت آیه «و جعلها کلمة باقیة فی عقبه»[۲] مسئلت خیر نموده و نگارش تفسیر را آغاز نموده است .[۳] [۴]

روش مفسر و ساختار کتاب

مفسر در آغاز مقدمه‌ای در باب اهمیت قرآن و جایگاه آن در میان مسلمانان دارد. آنگاه به لزوم آموزش قرآن به فرزندان و تلاوت دائمی آن به صورت روزانه تأکید می‌کند.
روش نگارش این تفسیر چنین است که پس از ذکر نام سوره و احیانا تعداد آیات و محل نزول سوره، یک آیه و یا چند آیه را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این قسمت زیر عنوان «خلاصه» ترجمانی از آیات را به ترتیب آیات بیان کرده و آن گاه به عنوان «شرح» آیات کریمه را تفسیر می‌کند. روش مؤلف در آوردن خلاصه و ترجمه و اطلاعات ادبی یکسان نیست.[۵]

منابع کتاب

عمده‌ترین منابع کتاب، در بخش نقل روایات است که از بخش عظیمی از جوامع روایی شیعه و سنی نقل گردیده است. اهم این منابع به شرح زیر است:

تفسیر منسوب به امام حسن عسکری.

تفسیر عیاشی: محمد بن مسعود سمرقندی عیاشی(متوفای قرن سوم).
تفسیر قمی: علی بن ابراهیم بن هاشم قمی.(متوفای بعد از سنه ۳۰۷ ق)
کافی از محمد بن یعقوب کلینی (متوفای ۳۲۸ ق). از کتابهای چهارگانه حدیثی شیعه.
من لا یحضره الفقیه، از محمد بن علی بن بابویه (متوفای ۳۲۹ ق) معروف به شیخ صدوق، نیز از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه.
تهذیب الاحکام، از محمد بن الحسن الطوسی (م ۴۶۰ ق)، از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه.
استبصار از مؤلف پیشین، از کتاب‌های چهارگانه حدیثی مقبول شیعه.
قرب الاسناد: ابو العباس عبدالله بن جعفر حمیری (متوفای حدود ۲۹۰ ق).
معانی الاخبار
عیون اخبار الرضا
توحید
علل الشرایع
خصال چهار کتب اخیر از شیخ صدوق هستند.
مناقب آل ابی طالب، از محمد بن علی ابن شهر آشوب ساروی (متوفی ۵۸۸ ق)
دعوات راوندی: قطب الدین حسین بن سعید بن هبةالله راوندی (متوفای ۵۷۳ ق).
بحار الانوار: محمد باقر مجلسی (متوفای ۱۱۱۰ ق).
تفسیر برهان: سید هاشم بحرانی (متوفای ۱۱۰۷ ق).
احتجاج، از ابو منصور احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی (متوفای ۵۸۸ ق).
در بخش منابع روایی غیر شیعی، تفسیر درّ المنثور جلال الدین سیوطی (م ۹۱۰ ق) و در قسمت منابع تفسیری که مؤلف از آ‌نها بهره برده است، تعداد اندکی یاد شده است:
تفسیر مجمع البیان: ابوعلی فضل بن حسن طبرسی (م ۵۴۸ ق).
الکشّاف: جار اللّه محمود بن عمر زمخشری (م ۵۳۸ ق).
مفاتیح الغیب: ابو عبد اللّه محمد بن حسین طبرستانی رازی معروف به فخرالدین رازی (م ۶۰۶ ق).
مؤلف در ذکر روایات تنها نام کتاب را یاد می‌کند بدون آنکه جلد و صفحه را مشخص کند، همچنین در برخی از موارد تنها به ذکر امام معصوم بسنده کرده، بدون آنکه نام کتاب و صفحه آن را تعیین کند.[۶][۷]

موضوعات مرتبط: وبلاگ علوم قرآن و حدیث ، تفسیر
برچسب‌ها: تفسیر انوار درخشان , دانلود تفسیر انوار درخشان , تفسیر , تفسیر قرآن , دکتری علوم قرآن و حدیث دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi...