دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi

تناسب ابتدا و انتهای سوره مؤمنون, ...ادامه مطلب

تناسب آیات سوره حشر, ...ادامه مطلب

تعریفی از تناسب آیات و سور«مناسبت» در لغت به معناى پيوند و اتصال دو چيز با يکديگر[۱]، همانندى، قرابت و نزديکى است[۲] و در اصطلاح به پيوند ميان دو چيز به هر جهتى که باشد اطلاق مى شود. مناسبت گاه در پديده هاى عينى و خارجى و گاه در نوشته هاست؛ اما در علوم قرآنى اين اصطلاح محدودتر مى شود و به پيوندِ ميان بخش هاى يک آيه يا دو يا چند آيه با هم و نيز ارتباط سوره اى با سوره هاى ديگر، اطلاق مى شود. علم مناسبت، علمِ کشفِ ارتباط ميانِ بخش هايى از قرآن است که در ظاهر گسسته و بى ارتباط مى نمايند.[۳] ناپيوستگى گاه ميانِ دو بخش از يک آيه، گاه ميان آيات همجوار و... خودنمايى مى کند. «علم شناسايى عواملِ ترتيب و چينش آيات و سوره ها»، تعريفى است که بقاعى از علم مناسبات ارائه کرده است.[۴] در نظر سيوطى، مقصود از علم مناسبت، يافتن معنايى است که ميان بخش هاى قرآن، ارتباط برقرار مى کند.[۵]؛ معنايى که گاه به صورت عام و خاص تحقق مى يابد، گاه پيوند عقلى، حسى و خيالى است يا نوعى از علاقه و تلائم ذهنى، مانند سبب و مسبب، علت و معلول يا حتى دو مخالف و ضدى که نوعى پيوستگى موضوعى را نشان مى دهند.[۶] موضوع علم مناسبات اجزا و عناصرى است که زمينه پيوند مطالب به ظاهر گسسته را فراهم مى آورد.[۷] اهميت علم مناسبت و نقش آن در تفسير قرآنسيوطى اين علم را فنى ارزنده دانسته که به موجب آن، پيوند اجزاى سخن همانند بنايى مستحکم قو, ...ادامه مطلب