دکتر مصطفوی | Dr. Mostafavi

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: سعدی یکی از پایه‌های بنای استوار ادب پارسی است✍ شرف سعدی بر بسیاری از سرایندگان پارسی آن است که قدر سخن را نشکسته و آن را دستمایه ارتزاق نساخته است, ...ادامه مطلب

مجلس خبرگان رهبری؛ مجلسی مردمی برای احراز شرایط ولی‌فقیه و استمرار آنآیت اللّٰه دکتر علی اکبر کـلانترینامزد ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری فارس بخوانید, ...ادامه مطلب

سخنرانی آیت الله جوادی آملی درباره جمهوری اسلامی ایران, ...ادامه مطلب

صوت دعاهای عالم عامل و فقیه عارف مرحوم آیت الله مروارید قدّس سرّه پس از مراسم قرآن به سر گذاشتن در شب ۲۳ ماه رمضان (حدود نیم قرن پیش) + نوشته شده در سه شنبه بیست و دوم فروردین ۱۴۰۲ ساعت ۱۰:۵۵ ب.ظ توسط دکتر سید مهدی مصطفوی  |  بخوانید, ...ادامه مطلب

جلسه تفسیر روایی قرآن، از سوی آیت‌ الله علی‌ اکبر سیفی مازندرانی، از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، امروز ۲۷ اسفندماه در مدرسه فیضیه برگزار شد. در این جلسه آیه ۵۱ سوره بقره مورد بررسی قرار گرفت. خداوند در این آیه می‌فرماید: «وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ؛ و آنگاه كه با موسى چهل شب قرار گذاشتيم آنگاه در غياب وى شما گوساله را [به پرستش] گرفتيد در حالى كه ستمكار بوديد».در ادامه گزیده مباحث این جلسه را می‌خوانید:در آیه شریفه «وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى ...» خود لفظ «واعدنا» محل اختلاف است. جماعتی گفتند «وعدنا» درست است ولی اکثر گفتند «واعدنا» است. شیخ طوسی می‌گوید: «فالوعد، و العدة، و الموعد و الميعاد، نظائر. و الوعد ‌في‌ الخير و الوعيد ‌في‌ الشر يقال‌ وعده‌: وعدا. و أوعده‌: ايعاداً. و واعده‌: مواعدة» یعنی همه اینها به یک معناست. ازهری از قتاده نقل می‌کند: «قرأ أبو عمرو وعدنا بغير ألف، و قرأ ابن كثير و نافع و ابن عامر و عاصم و حمزة و الكسائيّ: واعَدْنا بالألف» پس قرائت مشهور واعدنا است. بعد ازهری می‌گوید: «وقال أبو مُعَاذ النحويّ: واعدت زيداً إذا وعدك و وعدته، و وعدت زيداً إذا كان الوعد منك خاصّة».شیخ طوسی در ادامه نقل می‌کند: «و موسي‌ اسم‌ مركب‌ ‌من‌ اسمين‌ بالقبطية «فمو» ‌هو‌ الماء و «سي‌» شجر. و سمي‌ ‌به‌، لأن‌ التابوت‌ ‌ألذي‌ ‌کان‌ ‌فيه‌ موسي‌ وجد عند الماء، و الشجر وجدنه‌ جواري‌ آسية امرأة فرعون‌ و ‌قد‌ خرجن‌ ليغتسلن‌، فسمي‌ بالمكان‌ ‌ألذي‌ وجد ‌فيه‌ و ‌هو‌ موسي‌ ‌بن‌ عمران‌ ‌بن‌ يصهر ‌بن‌ فاهث‌ ‌بن‌ لاوي‌ ‌بن‌ يعقوب‌ إسرائيل‌ اللّه‌» یعنی کلمه موسی از دو کلمه مو و سی ترکیب یافته است. مو به معنای , ...ادامه مطلب

آیت‌ الله مهدی هادوی تهرانی، استاد درس خارج حوزه علمیه، ۲۷ اسفندماه 1401 در ادامه سلسله مباحث تفسیری سوره مبارکه واقعه، به تفسیر آیات دیگری از این سوره پرداخت که در ادامه می‌خوانید:خداوند در آیات ۷۵ به بعد به مواقع نجوم قسم خورد و آن را قسمی عظیمی دانست. فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ؛ وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ ﴿۷۶﴾. مقسم‌به، در آیه ۷۷ بیان شده است؛ إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ ﴿۷۷﴾ في كِتَابٍ مَكْنُونٍ ﴿۷۸﴾. یعنی قرآن کریم با کرامت و خواندنی و در دسترس همگان و در کتابی پنهان است.برخی بزرگان مانند آیت‌ الله شاه‌آبادی، استاد عرفان حضرت امام خمینی(ره) معتقد بود که قرآن، تنزل علم الهی است و علم الهی متحد با ذات خداوند است؛ بنابراین حقیقت قرآن در مرتبه ذات خداوند است و ذات خدا بر همه حتی نبی اعظم که به قاب قوسین او ادنی رسید، پنهان است. بنابراین حقیقت قرآن در جایی پنهان است و آن حقیقت خداوند تبارک و تعالی است. لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ ﴿۷۹﴾؛ تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۸۰﴾؛ أَفَبِهَذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ ﴿۸۱﴾ وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ ﴿۸۲﴾ فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ ﴿۸۳﴾ وَأَنْتُمْ حِينَئِذٍ تَنْظُرُونَ ﴿۸۴﴾ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَلَكِنْ لَا تُبْصِرُونَ لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ؛ یعنی این قرآن را فقط کسانی می‌توانند مس کنند که طهارت دارند؛ طهارت در اینجا دو مرتبه دارد؛ یکی طهارت باطنی و دیگری ظاهری؛ یعنی بدون وضو کسی نباید به قرآن دست بزند و بالاتر از این مرتبه، آن که حقیقت و بطون واقعی قرآن را کسانی می‌توانند بفهمند و درک کنند که طهارت باطنی داشته باشند.در بحث فهم باط, ...ادامه مطلب

نوزدهمین جلسه درس تفسیر قرآن آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست با محوریت تفسیر سوره حمد، صبح امروز ۲۹ اسفندماه در فضای مجازی منتشر شد.در ادامه گزیده مباحث این جلسه را می‌خوانید؛به دنبال مباحثی که راجع به بسمله داشتیم، به الرحمن الرحیم رسیدیم و خیلی حرف‌ها زدیم ولی یک حرف ناتمام باقی ماند و آن علت ذکر این دو صفت میان همه صفات خداوند بود. خداوند صفات زیادی دارد، چرا این دو صفت در بسمله ذکر شده است؟ ممکن است یک نفر بگوید چه ارتباطی به شما دارد؟ نکته این است که ما می‌خواهیم این بحث را مقدمه یک بحث مهمی قرار دهیم.پاسخ تفسیر نمونه و اشکال آناگر شما تفسیر نمونه را نگاه کنید می‌گوید چون رحمت خدا واسع است، صفت رحمن و رحیم در آیه آمده است. ما وسیع‌تر از رحمت خدا چه داریم؟ لذا خدا خواسته خودش را در بسم الله با دو صفت رحمن و رحیم معرفی کند. این جواب برای کلاس درس حوزه و دانشگاه خوب است ولی به درد کلاس درس خارج نمی‌خورد چون اشکال دارد. اشکالش این است که مگر علم و حکمت خدا واسع نیست؟ چرا این صفات نیامده است؟ پس این جواب، جواب کاملی نیست. پس جواب کامل چیست؟ما قرار شد الله را اسم علم معنا نکنیم و الله را به خالق و رازق و مستحق عبودیت معنا کنیم و این معانی را از روایات به دست آوردیم. اگر الله به معنای خالق و رازق باشد، الرحمن و الرحیم می‌خواهد وجه الله باشد. گویا گفته می‌شود برای چه به نام الله آغاز کنیم، پاسخ داده می‌شود به این دلیل که او رحمن و رحیم است. در واقع الرحمن الرحیم عنوان مشیر به جهت خلقت و رزق و عطف نظر خداوند بر بندگان است. خداوند با این دو صفت می‌خواهد بگوید خلق من بر اساس رحمتم بوده است و شما از جهت اینکه من رحمن هستم خلق شدید، از جهت اینکه من رحیم هستم رزق می‌گیرید. لذا رحمن و رحیم , ...ادامه مطلب

در آنچه پیش رو است، نمایی از این وجوه ده گانه گزارش می شود:1. دقت در بیانبرجستگی قرآن نسبت به دیگر سخنان، دقت خارق العاده ای است که در تعبیرات قرآنی وجود دارد؛ به گونه ای که هر چیز در جای خود قرار دارد و تمامی مناسبت های آوایی و معنایی در واژگان به کار رفته، رعایت شده و تعبیرها در اوج زیبایی است. این ساختار به قدری دقیق و حساب شده است که پیکره و قالب به هم پیوسته ای را تشکیل داده که در آن هیچ واژه ای را نه می توان برداشت و نه جای آن را تغییر داد و نه واژه ای دیگر را جایگزین آن کرد. اگر چنین کاری صورت گیرد، به رساندن مقصود و نظم سخن آسیب می رساند. این مسأله فزون بر آنکه نشانه ی اعجاز است، خود از استوارترین دلایل مصون ماندن قرآن از تحریف است. بسیاری از بزرگان ادب و بلاغت، گزینش و چینش کمالات قرآن را در حدّ اعجاز ستوده اند. از جمله بستی به گستردگی و نیکویی درباره ی این ویژگی قرآن سخن گفته است. شیخ عبدالقاهر جرجانی می گوید: ادیبان و بلیغان از دقت در چینش و گزینش کلمات قرآنی، کاملاً فریفته و مجذوب گردیدند؛ زیرا هرگز کلمه ای را نیافتند که متناسب جای خود نباشد، یا واژه ای را که در جایی بیگانه قرار گرفته باشد، یا کلمه ی دیگری شایسته تر یا مناسب تر یا سزاوارتر باشد. بلکه آن را با چنان انسجام و دقت لفظی یافتند که مایه ی حیرت صاحبان خردان و عجز همگان گردیده است.عبدالله درّاز واژگان را به مواد اولیه ی ساختمان تشبیه می کند که هنر مهندسان و بنایان در گزینش مصالح مناسب و خوب و در چگونگی به کارگیری و شکل دهی آن ها است. آنچه در زبان قرآن تازگی دارد، آن است که به هر موضوعی که می پردازد، برترین مواد، مناسب ترین آن ها برای ادای مقصود، پوشش دهنده ترین و سازگارترین آن ها با دیگر موارد را گزینش کرد, ...ادامه مطلب

آیت‌ الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه قزوین، در هشتمین جلسه تفسیر قرآن کریم که شامگاه یکشنبه، چهارم دی‌ماه در دفتر امام‌ جمعه قزوین برگزار شد در ادامه بررسی آیات سوره جن، گفت: خداوند جن را از لشکریانی به حساب می‌آورد که انسان‌ها قادر به دیدن آن‌ها نیستند؛ پس با توجه به این معانی قرآنی در بزنگاه‌ها دیگر محاسبه مادی نخواهیم کرد چون بسیاری از حقایق معنوی وجود دارد که ما از آن بی‌اطلاعیم.وی اظهار کرد: هر چه دانایی و آگاهی افراد نسبت به عالم هستی کمتر باشد بیشتر منکر حقایق هستند و با بالارفتن آگاهی، فهم مسائل معنوی هم افزایش می‌یابد. قرآن حقایق نادیدنی را برای ما بیان می‌کند و جن را از لشکریان خدا معرفی می‌کند که در مواقع لزوم و در مقابله با کفر به کمک مؤمنان آمده‌اند.عابدینی شرح داد: می‌گفتند خدا فرشتگان را برای خود اولاد انتخاب کرده، اما خدا فرمود اینها اولاد من نیستند بلکه بندگان مُکرَم هستند، هرگز پیش از خدا حرفی نمی‌زنند و همگی به فرمان خدا عمل می‌کنند و عصیان ندارند.وی در رابطه به جنیان خاطرنشان کرد: این‌ها اراده و اختیار داشته و مؤمن و کافر و فاسق می‌شوند و بد و خوب دارند، اما فرشتگان صاحب اراده نیستند. قرآن تصریح فرموده که فرشتگان به شکل آدم هم ظاهر می‌شوند (سوره مریم آیه ۱۷ تا ۱۹).نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین تصریح کرد: یک بیان معروف و مشهور وجود دارد که مَلَک جنس لطیف و انعطاف‌پذیری است که به هر شکلی در می‌آید به جز سگ و خوک اما جن که نامرئی است و جنس انعطاف‌پذیری دارد به هر شکلی درمی‌آید حتی سگ و خوک. اما علامه طباطبایی در تفسیر المیزان آورده که این حرف نه دلیل عقلی دارد و نه دلیل نقلی و در کتاب و سنت معتبر، شاهدی راجع به این ادعا وجود ند, ...ادامه مطلب

بزرگداشت شخصیت والای دینی و علمی علامه سید محمد حسین طباطبایی (ره) نیازمند بررسی و بازخوانی‌های بیش از پیش است. صاحب المیزان در نگاه اهل قرآن ویژگی‌هایی دارد که شاید تا امروز کمتر بدان دقت کرده باشیم. در دوازدهمین بخش از گفتگوی ویدیویی این پرونده، سخنان آیت‌ الله غروی، در مورد «سبک رفتاری علامه طباطبایی (ره)» را مرور می‌کنیم. بخوانید, ...ادامه مطلب

شمس الوحی تبریزی اثر ارزشمند آیت‌ الله العظمی جوادی آملی:«علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره) «شمس الوحی تبریزی» یكی ازفرزانگانِ وارسته بود كه جامعیت او در علم و معرفت متجلی است. حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی (دام ظله) عشق و ارادت خود به استادش علامه طباطبایی(رضوان الله تعالی علیه) را در كتاب «شمس الوحی تبریزی» اظهار كرده است. این اثر در سه بخش و نُه فصل به حیات قرآنی و مهارت‌های تفسیری علامه، ویژگی‌های فكری و مشی فلسفی علامه، ابتكارات عقلی و فلسفی علامه، تلاش‌های علمی، حیات عرفانی و اخلاقی علامه و... می‌پردازد.» بخوانید, ...ادامه مطلب

همایش نکوداشت آیت الله شیخ محمد تقی بجنوردی (آستان قدس رضوی)طی نشستی با حضور اعضای هیئت رئیسه همایش نکوداشت آیت الله شیخ محمد تقی بجنوردی و معاونان و مدیران پژوهشی بنیاد، ابعاد علمی این همایش مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.در این نشست محمدعلی نظری رئیس کمیته علمی همایش نکوداشت آیت الله شیخ محمد تقی بجنوردی، با تشریح ابعاد مختلف همایش در سه محور مقالات، مجموعة اسناد و تاریخ شفاهی، به بیان میزان مشارکت مؤسسات و نهادهای آموزشی و پژوهشی پرداخت و خواستار همکاری فی‌مابین در حوزه‌ علمی و پژوهشی شد.در ادامه غلامرضا جلالی مدیر کلان‌پروژه سادات رضوی بنیاد پژوهش های اسلامی، ضمن تبیین ابعاد مختلف شخصیت علمی و سیاسی آیت الله شیخ محمدتقی بجنوردی با استقبال از برگزاری نکوداشت این شخصیت علمی، به طرح نکات و پیشنهادهایی درباره پیش‌نشست های نکوداشت پرداخت.در پایان جلسه، بنیاد پژوهش های اسلامی اعلام آمادگی کرد در قالب تفاهم نامه و قرارداد در خصوص تهیه مجموعه مقالات علمی پژوهشی، برگزاری نشست‌های علمی و بازخوانی اسناد موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی، همکاری لازم را با کمیته علمی همایش داشته باشد.شایان ذکر است این همایش 27 آذر سال جاری در بجنورد برگزار می شود. بخوانید, ...ادامه مطلب

سُبْحانَ مَنْ لا یَعْتَدی عَلی اَهْلِ مَمْلَکَتِهِ سُبْحانَ مَنْ لا یُاخِذُ اَهْلَ الاَرْضِ بِألْوانِ الْعَذابِ سُبْحانَ الرَّئُوفُ الرَّحیم اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فی قَلْبی نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً اِنَّکَ عَلی کُلِ شَیءٍ قَدیر».  بخوانید, ...ادامه مطلب

در برخی از روایات و احادیث تأکید شده که گریه برای ائمه اطهار (ع)، ضامنِ شفاعت بندگان در روز قیامت است.در کتاب عالمان شهر اخلاق که به بررسی زندگی نامه، خاطرات، آثار، تألیفات و اندیشه‌های عالمان فرزانه ای چون آیت الله میرزا جواد تبریزی پرداخته، به نقل از فرزند آیت الله میرزا جواد تبریزی در خصوص گریه پدر بزرگوارشان بر مصیبت اهل بیت علیهم‌السلام نوشته شده است:«فقیه مقدس، مرحوم میرزا جواد تبریزی دو دستمال سیاه داشتند که ایام عزا و روضه با خود حمل می‌کردند و هنگام ذکر مصیبت، اشک هایشان را با آن خشک می‌کردند و همواره از دستمال‌ها مواظبت می‌کردند و بعد از فراغت از مجالس در جای خاص قرار می‌دادند و بار‌ها و بار‌ها به فرزندان خود می‌گفتند: «اگر من از دنیا رفتم، این دستمال‌ها را در کفن من قرار دهید.»گریه برای اهل بیت(ع)؛ فریادرسِ قبر و قیامتبعد از رحلت ایشان، فرزندانشان، دستمال‌ها را قبل از کفن کردن، هرچه جستجو کردند، پیدا نکردند تا آن که نوبت به کفن کردن مرحوم میرزا رحمت الله علیه رسید.همین که کفن را باز کردند، ناگهان مشاهده شد دستمال‌ها در کفن است و معلوم شد که مرحوم میرزا رحمت الله علیه قبل از رفتن به بیمارستان (که آخرین بستری ایشان بود و در همان بیمارستان از دنیا رفتند) دستمال‌ها را در کفن خود قرار داده اند و قبل از کفن کردن، حجت الاسلام والمسلمین مشکات، یکی از دستمال‌ها را در دست راست مرحوم میرزا (ره) و دیگری را بر سینه مبارکشان جای دادند و دستمالی که مرحوم میرزا سال‌ها اشک هایشان را با آن پاک می‌کردند، همراه ایشان به خاک سپرده شد تا به گفته مرحوم میرزا رحمت الله علیه، این دستمال‌ها شاهد و فریادرسی در قبر و قیامت باشد. بخوانید, ...ادامه مطلب

درس تفسیر قرآن آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست (عوامل هجر قرآن و مبانی هجرزدایی از قرآن)امروز دو مسئله را مورد گفت‌وگو قرار می‌دهیم. مسئله اول عوامل هجر قرآن و مبانی هجرزدایی از قرآن. شاید کسی در این نکته تأمل نکند که آنگونه که باید از ظرفیت قرآن در معارف دین استفاده نشده است. در امتداد بحث هفته قبل باید دید نتیجه قرآن‌بسندگی چه بوده است؟ شک نیست که مهجوریت قرآن. چه شد که کار به اینجا کشیده شد؟ البته نباید گفته شود قرآن‌بسندگی به مطرح شدن قرآن می‌انجامد چون اگر ثقل اهل بیت(ع) را از قرآن گرفتیم و بسند به قرآن کردیم، نمی‌توانیم از قرآن در جاهایی که اهل بیت(ع) استفاده کردند استفاده کنیم و ناتوانی ما بر قرآن تحمیل می‌شود. ما زمانی می‌توانیم به این سیره تمسک کنیم و از قرآن بهره‌ بگیریم که قرآن‌بسند نباشیم. ضمنا من کاری به شعار جوانان ندارم که همین مسئله را مطرح می‌کنند و به فقها حمله می‌کنند، فارغ از این شعار و این مقاصد، عوامل هجر قرآن را بررسی می‌کنیم.قرآن مهجور است؛ چرا؟نمی‌خواهم بگویم عوامل هجر قرآن منحصر در این موارد است ولی آنچه به نظرم رسیده این است؛ اولین نکته این بوده است که بزرگان، مخصوصا بزرگان فقه، اطلاقات و چه بسا عمومات قرآن را قابل تمسک نمی‌دانستند و می‌گفتند قرآن در مقام بیان نبوده است و چون در مقام بیان نبوده نمی‌شود به اطلاقاتش تمسک کرد. وقتی اطلاقات قرآن را قابل تمسک ندانیم، در فقه آنگونه که باید و شاید از قرآن استفاده نمی‌بریم لذا قرآن در فقه غایب می‌شود و روایات غالب می‌شود. وقتی قرآن در فقه غایب شد به هجر قرآن کمک می‌کند. وزنه سنگین معارف دین فقه است. وقتی قرآن در فقه غایب شود یعنی در بخش معظم معارف غایب می‌شود.عامل دوم عدم استفاده از آیاتی است که مبین مقاصد بوده , ...ادامه مطلب